Cha mẹ cần làm gì khi trẻ bị nôn trớ?

Nôn trớ có thể giảm dần sau 6 tháng đầu và tự khỏi khi trẻ lớn hơn 1 tuổi.

Trẻ hay bị nôn trớ do đâu?

Bé hay bị nôn trớ có nên cho uống thuốc?

Phân biệt nôn trớ thông thường với trào ngược dạ dày thực quản

Bé bị ho, nôn trớ nhiều có phải do trào ngược dạ dày?

Tại sao trẻ hay bị nôn trớ 

Nôn trớ là triệu chứng hay gặp ở trẻ nhỏ. Nôn trớ là hiện tượng thức ăn trong dạ dày bị đẩy lên thực quản rồi trào ra miệng. Nôn trớ có thể lành tính và tự khỏi khi trẻ lớn hơn. Hiện tượng nôn trớ ở trẻ trong năm đầu đa số là bình thường vì dạ dày của bé còn nằm ngang, cơ thắt tâm vị yếu nên bé rất hay nôn trớ. Mỗi đứa trẻ đều sẽ nôn trớ ít nhiều trong giai đoạn sau khi chào đời và thường không ảnh hưởng gì tới sức khoẻ cũng như sự phát triển của trẻ. 

Nôn trớ đơn thuần thường liên quan đến ăn uống. Trẻ thường bị nôn trớ khi bú quá no, nằm ngay sau khi bú, không dung nạp thức ăn, bắt đầu ăn bổ sung thức ăn lạ hoặc ăn quá nhiều một loại thức ăn nào đó. Trẻ vẫn chơi bình thường sau khi nôn và không ảnh hưởng đến tình trạng cơ thể vì vậy cha mẹ chỉ cần điều chỉnh cách cho trẻ ăn.

Nôn trớ là triệu chứng hay gặp ở trẻ nhỏ

Nên làm gì khi trẻ bị nôn trớ

- Khi trẻ đang bị nôn trớ sữa hay thức ăn ra ngoài, mẹ lấy khăn sạch lau miệng cho trẻ và quàng khăn vào cổ trẻ đề phòng bé nôn trớ tiếp. Tuyệt đối tránh bế xốc trẻ lên khi đang nôn trớ vì sẽ làm tăng nguy cơ trào dịch nôn vào phổi.

- Đặt trẻ nằm yên, cần kê cao đầu, đồng thời luôn để thân mình phía trên cao hơn phía dưới để tránh hiện tượng trào ngược. Nếu trẻ bị ọc sữa nhiều, nên cho nằm nghiêng sang một bên để không bị hít chất nôn vào phổi, không nên cho trẻ uống sữa ngay say khi nôn ói. Lau mặt miệng cho trẻ, thay áo, súc miệng để tránh mùi khó chịu do chất nôn gây ra.

Khi trẻ bị nôn trớ cha mẹ không nên ép trẻ ăn tiếp

- Khi nôn nhiều trẻ sẽ mất một lượng nước khá lớn. Do đó quan trọng là phải bổ sung lượng nước đã mất để  cơ thể trẻ không mất chất điện  giải. Tại nhà, cha mẹ có thể dùng dung dịch oresol hay nước trái cây loãng.

Làm sao để hạn chế nôn trớ ở trẻ nhỏ

 - Đối với trẻ bú sữa mẹ: Mẹ nên cho trẻ bú từ từ, không để bú quá no, sau khi bú mẹ thì khoảng 15 phút sau hãy cho trẻ nằm. Mẹ cần bế đầu và người trẻ nằm trên một đường thẳng, mặt của trẻ quay vào vú, mũi của trẻ đối diện với núm vú. Mẹ phải ôm sát bé vào người và đỡ mông bé. Chạm vú vào môi trên của trẻ, đợi đến khi miệng trẻ mở rộng, mẹ đưa miệng trẻ vào vú sao cho môi dưới của trẻ ở dưới núm vú.

- Sau khi cho trẻ bú xong, cần bế đứng lên và vỗ nhẹ phần lưng để  trẻ có thể ợ hơi được. Mục đích của việc này làm giảm lượng hơi mà trẻ nuốt vào dạ dày, cũng là nguyên nhân gây nôn trớ.

Không nên cho trẻ bú quá no vì dễ khiến bé bị nôn trớ

- Đối với trẻ bú bình: Mẹ nghiêng bình sữa cho trẻ bú, sao cho sữa ngập cổ bình để tránh cho bé nuốt không khí vào dạ dày gây nôn trớ.

- Đối với trẻ ăn dặmMẹ không nên ép trẻ ăn nhiều làm cho trẻ sợ hãi khi nhìn thấy thức ăn. Chia thức ăn làm nhiều bữa nhỏ trong ngày để bảo đảm đủ số lượng thức ăn cần thiết. Các bữa ăn của trẻ nên tập trung, thời gian ăn không kéo dài qua 30 phút/bữa. Ăn lâu quá cũng sẽ làm cho trẻ mệt mỏi, cảm giác chán ăn, khóc, quấy phá.

Nôn trớ ở trẻ em khi nào đáng lo

Nôn trớ ở trẻ có thể là biểu hiện của những bệnh lý tiêu hóa như trào ngược dạ dày thực quản, có thể  là triêu chứng của bệnh lý đường hô hấp hay là bệnh lý toàn thân… Bởi vậy, khi trẻ nôn trớ, cha mẹ nên xem trẻ có những biểu hiện nào kèm theo không, ví dụ như: Đau bụng quằn quại; Bụng trướng;  Lơ mơ; Co giật; Liên tục nôn trớ hay tiếp tục nôn trớ trên 24 tiếng; Có dấu hiệu cơ thể bị mất nước như miệng khô, ít nước mắt, ít đi tiểu (thay ít hơn 6 tã lót/ngày)… khi đó cần đưa trẻ đến khám ở cơ sở y tế để xử trí kịp thời.

Trường hợp trẻ bị sặc, đừng cố lấy tay móc thức ăn hay chất nôn ra, nên làm nghiệm pháp Heimlich ở trẻ lớn, đứng sau lưng trẻ, quàng 2 tay ra ôm lấy bụng trẻ và ấn mạnh vào, áp lực mạnh sẽ làm trẻ nôn ói ra dị vật đường thở. Ở trẻ nhỏ hơn thì nên để nằm sấp trên đùi chúng ta và vỗ mạnh vào lưng trẻ. Dị vật, chất nôn sẽ được tống ra. Sau khi tống chất nôn ói ra được nếu bé còn mệt thì nên đưa bé đến cơ sở y tế gần nhất.

Thanh Tú H+ (Tổng hợp)
Mời quý vị độc giả đọc tin hàng ngày về chủ đề sức khỏe tại suckhoecong.vn trong chuyên mục Yêu trẻ