Trước khi uống thuốc kháng sinh phải biết điều này

Thuốc kháng sinh là các loại thuốc tiêu diệt hoặc làm chậm sự phát triển của vi khuẩn

Ăn gì sau khi uống thuốc kháng sinh để tốt cho đường ruột?

Tinh dầu tràm trà có thể thay thế thuốc kháng sinh?

Bị viêm amidan có nên uống thuốc kháng sinh?

Trẻ bị viêm phế quản có cần dùng thuốc kháng sinh?

Thuốc kháng sinh là gì?

Thuốc kháng sinh là các loại thuốc tiêu diệt hoặc làm chậm sự phát triển của vi khuẩn. Trước khi vi khuẩn có thể nhân lên và gây ra các triệu chứng, hệ miễn dịch của cơ thể thường có thể tiêu diệt chúng. Các tế bào bạch cầu tấn công vi khuẩn có hại, chống lại nhiễm trùng. Tuy nhiên, nếu vi khuẩn quá nhiều hoặc quá mạnh, thuốc kháng sinh sẽ giúp ích cho bạn. 

Kháng sinh đầu tiên là penicillin. Những thuốc kháng sinh liên quan đến penicillin như ampicillin, amoxicillin và benzylpenicillin được sử dụng rộng rãi ngày nay để điều trị nhiều loại nhiễm trùng - những kháng sinh này đã tồn tại trong một thời gian dài. Có một số loại kháng sinh hiện đại chỉ có sẵn với đơn thuốc của bác sỹ ở hầu hết các nước.

Thuốc kháng sinh hoạt động như thế nào?

Mặc dù có nhiều loại kháng sinh khác nhau, nhưng chúng đều hoạt động theo một trong hai cách: 

- Kháng sinh diệt khuẩn (ví dụ penicillin) giết chết vi khuẩn. Những loại thuốc này thường gây trở ngại cho sự hình thành thành tế bào của vi khuẩn.

- Kháng sinh ngăn ngừa vi khuẩn nhân lên. 

Sử dụng thuốc kháng sinh như thế nào?

Thuốc kháng sinh được dùng để điều trị nhiễm trùng do vi khuẩn gây ra, không có hiệu quả chống lại virus. Hầu hết các bệnh viêm đường hô hấp trên như cảm lạnh, đau họng là do virus. Kháng sinh không có hiệu quả trong những trường hợp này. 

Bị bệnh do virus không nên uống thuốc kháng sinh

Nếu lạm dụng kháng sinh hoặc sử dụng thuốc kháng sinh không đúng cách làm tăng nguy cơ vi khuẩn kháng thuốc - kháng sinh trở nên kém hiệu quả hơn đối với loại vi khuẩn đó. 

Kháng sinh phổ rộng có thể được sử dụng để điều trị một loạt các bệnh nhiễm trùng. Kháng sinh phổ hẹp chỉ có hiệu quả chống lại một số loại vi khuẩn. Một số loại thuốc kháng sinh tấn công vi khuẩn hiếu khí, trong khi những loại thuốc khác lại có tác dụng chống lại vi khuẩn kỵ khí. Vi khuẩn hiếu khí cần oxy, vi khuẩn kỵ khí thì không. 

Trong một số trường hợp, thuốc kháng sinh có thể được dùng để phòng ngừa hơn là điều trị nhiễm trùng, như trước khi phẫu thuật. Điều này được gọi là sử dụng kháng sinh "dự phòng". Chúng thường được sử dụng trước khi phẫu thuật chỉnh hình và phẫu thuật liên quan đến ruột. 

Hầu hết thuốc kháng sinh bắt đầu có tác dụng trong vòng vài giờ. Điều quan trọng là cần dùng hết liệu trình để ngăn ngừa nhiễm trùng tái phát. 

 Ngừng dùng thuốc trước khi hết liệu trình có thể có nhiều khả năng vi khuẩn sẽ trở nên đề kháng với các phương pháp điều trị trong tương lai. Điều này là do những vi khuẩn sống sót đã được tiếp xúc với kháng sinh và có thể đã xây dựng được sự đề kháng với thuốc. Ngay cả khi bạn đã cảm thấy khỏe hơn, bạn vẫn cần phải uống hết liệu trình. Bạn nên tuân theo hướng dẫn của bác sỹ và hướng dẫn sử dụng thuốc, để thuốc có tác dụng tốt nhất.

Tác dụng phụ của thuốc kháng sinh

Những tác dụng phụ thường gặp là: Tiêu chảy; Cảm thấy ốm yếu; Nhiễm nấm miệng, đường tiêu hóa và âm đạo.

Những tác dụng phụ hiếm gặp là: Hình thành sỏi thận (khi dùng sulphonamides); Đông máu bất thường (khi dùng một số cephalosporin); Nhạy cảm với ánh sáng mặt trời (khi dùng tetracycline); Rối loạn máu (khi dùng trimethoprim); Điếc (khi dùng erythromycin và các aminoglycosid).

Một số bệnh nhân, đặc biệt là người lớn tuổi, có thể bị viêm đại tràng dẫn đến tiêu chảy máu nặng. Clindamycin, một loại kháng sinh được sử dụng cho các bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng nhất, thường có tác dụng phụ này.

Penicillin, cephalosporin và erythromycin cũng có thể gây ra tác dụng phụ này, nhưng hiếm hơn nhiều.

Dị ứng thuốc kháng sinh 

Một số người có thể bị dị ứng với thuốc kháng sinh, đặc biệt là penicillin. Các tác dụng phụ có thể bao gồm phát ban, sưng lưỡi và mặt, khó thở. Bất cứ ai có phản ứng dị ứng với kháng sinh đều phải nói với bác sỹ. Phản ứng với kháng sinh có thể rất nghiêm trọng, thậm chí gây tử vong - phản ứng phản vệ. 

Những trường hợp sau nên đặc biệt cẩn trọng khi dùng thuốc kháng sinh: 

- Người bị suy giảm chức năng gan, thận

- Phụ nữ mang thai, phụ nữ đang cho con bú.

Tương tác thuốc

Nếu đang dùng thuốc kháng sinh, bạn nên không dùng bất kỳ loại thuốc hoặc thảo dược nào mà không thông báo cho bác sỹ, bởi chúng có thể tương tác với thuốc kháng sinh. 

Penicillin, cephalosporin và một số kháng sinh khác có thể làm suy giảm hiệu quả của thuốc tránh thai. Nếu kháng sinh đã gây tiêu chảy/nôn thì sự hấp thụ thuốc tránh thai cũng có thể bị gián đoạn. Bạn nên cân nhắc áp dụng các biện pháp tránh thai khác. 

Vân Anh H+ (Theo medicalnewstoday)
Mời quý vị độc giả đọc tin hàng ngày về chủ đề sức khỏe tại suckhoecong.vn trong chuyên mục Bệnh thường gặp