Tết Hàn thực với bánh trôi bánh chay

Hàn thực là để mong muốn cho thời tiết thuận lợi hài hòa,

Tối nay ăn gì: Ăn chay cho nhẹ bụng

Tối nay ăn gì: Sườn rút xương om mật ong, ngũ vị

Tối nay ăn gì: Học cách trộn sốt Ceasar tại nhà

Tối nay ăn gì: Mì Ý nấu xúc xích cay và bông cải xanh

Ngày mùng 3 tháng 3 âm lịch hàng năm – Tết Hàn thực được rất nhiều người chờ đón, được mong chờ từ trước đó cả tuần. Trong tiềm thức văn hóa người Việt, Tết Hàn thực là ngày Tết được lưu truyền theo quan niệm dân gian. Đây là ngày lễ lớn đối với các dân tộc miền núi phía Bắc, còn các tỉnh miền xuôi thì xem đây là ngày "bánh trôi bánh chay" thắp dâng hương lên bàn thờ tổ tiên. 
Hàn thực nghĩa là ăn món lạnh để mong cho mùa Hạ sắp tới bớt nóng. Món lạnh quy về ngũ hành thuộc Kim, bánh trôi bánh chay màu trắng thuộc Kim. Bánh trôi thường có nhân đường cắt hình vuông, bên ngoài bột vỏ nặn tròn: Dương sinh âm cũng như câu "mẹ tròn con vuông". Bánh chay nhân đậu xanh màu vàng thể hiện âm, vỏ bánh cũng tròn màu trắng để thể hiện tính dương và đó là tính chất của âm dương giao hòa. Như vậy, Hàn thực là để mong muốn cho thời tiết thuận lợi hài hòa, cũng như mùa hè không quá nóng bức.
Những chiếc bánh trôi với một miếng vuông đường phên thơm mùi mật mía làm nhân ở giữa, sau khi nặn với bột nếp thành viên tròn tròn, xinh xinh sẽ được thả vào nồi nước đang sôi. Luộc bánh chỉ vài phút là từng viên thi nhau nổi bồng lên, vớt ra ngay âu nước lạnh bên cạnh cho viên bánh bớt nóng và không bị dính vào nhau thì xếp vào các đĩa, rắc chút vừng rang thơm lên bánh là đẹp và hấp dẫn lắm rồi.
Bánh chay phải làm cầu kỳ hơn một chút vì nhân bánh cần phải có đậu xanh xào đường như cách làm chè kho, bọc bột nếp bên ngoài cho thật cẩn thận, lăn cho tròn rồi thả nước luộc. Khi bánh nổi, vớt tráng qua nước lạnh rồi xếp vào bát, ấn dẹt bánh xuống mới chan ít nước bột sắn dây ướp hoa bưới đã quấy chín vào. Hương hoa bưởi thơm dịu dàng, len lỏi trong từng miếng bánh chay, quả là tuyệt vời.
Dù trong cuộc sống hiện đại nhiều lo toan, bận rộn, nhưng mỗi khi tới gần Tết Hàn thực, mọi người vẫn luôn háo hức đón đợi để gia đình cùng nhau sum vầy, quây quần bên chiếc mâm tròn, vừa nặn bánh, vừa trò chuyện rôm rả. Không khí gia đình trở nên đầm ấm và vui vẻ hơn ngày thường. Trẻ con lại càng rộn ràng hơn người lớn, bởi bánh trôi, bánh chay có vị ngọt, ăn vừa mát, lại vừa thơm, khi nhai miếng đường, miếng đậu xanh quyện vào bột nếp thật vừa miệng. 
Ngày nay, bên cạnh những đĩa bánh trôi, bát bánh chay truyền thống, nhiều chị em còn sáng tạo đưa thêm màu tự nhiên từ rau củ quả vào để nhuộm bột bánh, làm cho món bánh trôi, bánh chay có nhiều sắc màu tươi tắn và hấp dẫn hơn. Nhưng dù cho có thay đổi về hình thức, phong cách chế biến bên ngoài, thì nét văn hóa ẩm thực đặc trưng của ngày Tết Hàn thực vẫn luôn thấm sâu vào trong tâm trí của người con Đất Việt, để dù có đi xa nơi phương trời nào khác, vẫn luôn khắc khoải, mong ngóng ngày trở về, được thưởng thức những viên bánh xinh mang đậm đà hương ngọt quê nhà. 
Phương Chi H+
Mời quý vị độc giả đọc tin hàng ngày về chủ đề sức khỏe tại suckhoecong.vn trong chuyên mục Món ngon - Nhà hàng