Glutathione - "Chiến binh" chống gốc tự do

Trong bơ có những chất có thể tạo thành glutathione trong cơ thể

Khoai lang tím - nguồn anthocyanin chống gốc tự do

Lựa chọn thực phẩm có tác dụng chống gốc tự do

Gốc tự do và các chất chống oxy hóa - những điều cần biết

Glutathione là một tripeptide nội sinh có mặt trong tất cả các tế bào động vật glutathione được tổng hợp từ tế bào bằng 3 amin: Cysteine, glutamic và glycine. Glutathione là chất chống oxy hóa mạnh nhất cơ thể, trong cơ thể  mỗi tế bào đều cần có glutathione để giúp cơ thể khỏe mạnh hơn.
Glutathione đóng vai trò như một nam châm hấp thu vào các gốc tự do, độc tố và kim loại nặng hấp thụ mỗi ngày qua da của chúng ta, hoặc hơi thở hay các thực phẩm chúng ta ăn, nước uống và kích thích quá trình loại thải chúng ra khỏi cơ thể.
Cơ thể con người không chỉ sản xuất ra glutathione mà còn có thể tái chế được nó. Nếu không thể tái chế được glutathione là do cơ thể đã quá tải với chất độc làm phá vỡ sự cân bằng sẵn có.
Sự giảm sút hàm lượng glutathione trong cơ thể làm tăng nguy cơ bệnh tật

Khi hàm lượng glutathion giảm sút

Glutathione giúp tái tạo các chất chống oxy hóa như vitamin C, E, coenzym Q10, vì vậy glutathione đóng vai trò quyết định đối với chức năng của các vitamin C, E và coenzym Q10. Hàm lượng glutathion thấp được tìm thấy ở những người suy giảm miễn dịch, thoái hóa thần kinh như xơ cứng rải rác, bệnh Alzheimer và Parkinson, vữa xơ động mạch, vô sinh ở nam giới, người khó mang thai, đục thủy tinh thể, bệnh nhân ung thư hoặc mắc bệnh AIDS...

Hàm lượng glutathione trong cơ thể giảm sút báo hiệu stress oxy hóa gây ốm đau, tổn thọ ở mọi lứa tuổi, vậy có câu "cuộc sống của bạn phụ thuộc vào hàm lượng glutathion trong cơ thể".

Glutathione sẽ hao hụt nếu cơ thể phơi nhiễm chất độc trong môi trường, hút thuốc lá, thức ăn, nước uống chứa nhiều hóa chất (nitrit, nitrat, fluor...), nghiện rượu, dùng thuốc (như uống paracetamol dài ngày, hóa trị liệu...).

Nâng cao hàm lượng glutathion sẽ giúp cơ thể chống lại nhiều bệnh như ung thư, tim mạch, lão hóa sớm, các bệnh tự miễn, các bệnh mạn tính và rất nhiều bệnh khác do sự ăn mòn của gốc tự do.

Tác dụng của glutathione

Glutathione giúp thải bỏ các độc chất có hại trong cơ thể, mạnh hơn cả vitamin C và E

Bổ sung glutathione trong các trường hợp gây hủy hoại tế bào như khi nhiễm độc ethanol, paracetamol, salicylat, phenobarbital, thuốc chống trầm cảm ba vòng, thuốc diệt côn trùng loại phosphor hữu cơ (Wofatox...)... Nhiều loại thuốc hóa trị liệu đã làm giảm nồng độ glutathione nội sinh ở mô và nội bào, gây stress oxy hóa do u bướu gây ra và khi đó cần bổ sung glutathione. Glutathione giúp tế bào bảo vệ tránh hư hại dẫn tới ung thư. Bạch cầu cần cung cấp lượng lớn glutathione để diệt vi sinh vật và diệt tế bào ác tính. Hiện nay, đã truyền tĩnh mạch glutathione để điều trị ung thư ở dạ dày, đại trực tràng, buồng trứng, bàng quang, phổi và để hiệp đồng tác dụng với cisplatin.

Glutathione dập tắt phản ứng viêm, tham gia điều hòa con đường hoạt hóa gien gây viêm mạn (như viêm khớp, các bệnh tự miễn, bệnh hô hấp mạn như hen). Khi có đe dọa đường hô hấp, cần giữ hàm lượng cao glutathione. Glutathione và các enzyme đi kèm sẵn có ở bề mặt phế quản - phổi: Mỗi khi thở, mô phổi lại bị tấn công tới tấp bởi lượng oxy cao và các chất gây ô nhiễm. Khi đó, glutathione sẽ bảo vệ cơ thể chống lại các chất có hại. Ở người bệnh hô hấp mạn tính (như hen) đã tìm thấy lượng rất thấp glutathione.

Glutathion giải độc cho cơ thể: Có tương quan rất chặt giữa các bệnh gan (như xơ gan, viêm và suy gan) với hàm lượng thấp glutathione trong gan. Vì gan đóng vai trò khử độc, nên có hàm lượng rất cao glutathione trong tế bào gan. Khi đó, glutathione sẽ  gắn chất độc trong gan và qua phản ứng liên hợp với các chất độc, sẽ tạo chất chuyển hóa tan được trong nước và đào thải qua nước tiểu để hết độc.

Các vận động viên marathon dễ nhiễm khuẩn hô hấp sau cuộc chạy do bị stress oxy hóa: Khi đó cần dùng glutathione để chống oxy hóa

Với bất kỳ tuổi nào, nếu thiếu glutathione cũng sẽ tác động xấu tới chức năng miễn dịch, ngay cả trong các đợt gắng sức của các vận động viên, vì khi đó cơ vân tăng sử dụng năng lượng, gây tăng sản xuất các gốc tự do gây ức chế tế bào miễn dịch. .

Glutathion chống lão hóa, giúp sống lâu: Già là sự tích lũy những hư hại ở tế bào và mô, phải chịu đựng trong nhiều thập kỷ của cuộc đời do phơi nhiễm các gốc tự do. Lượng glutathione giảm theo tuổi già. Thực nghiệm trên ruồi giấm là hoàn toàn chính xác (bình thường ruồi giấm sống được 30 ngày, sẽ sống thêm trên 40% hơn tuổi thọ bình quân nếu ruồi được bổ sung đầy đủ glutathione).

Glutathion giúp ngăn ngừa và điều trị đục thủy tinh thể: Sang chấn oxy hóa sẽ thúc đẩy đục thủy tinh thể. Protein trong thủy tinh thể khỏe mạnh sẽ giữ ở dạng khử. Khi thủy tinh thể bị đục, thì protein trong đó sẽ ở dạng oxy hóa không tan, là hậu quả của nhiều yếu tố (tuổi cao, nghiện thuốc lá, thuốc lào, rượu, tia cực tím, bức xạ ion, stress oxy hóa, thiếu dinh dưỡng, tăng mỡ béo bụng, tiền sử gia đình, dùng các thuốc steroid và chống gút, phơi nhiễm kim loại nặng, đái tháo đường, u xơ thần kinh, suy/cường tuyến giáp...). Bình thường, thủy tinh thể chứa đủ lượng glutathione để giữ protein ở dạng khử. Khi đục, thủy tinh thể có giảm glutathione tới 81% so với bình thường. Khi đó, cần bổ sung glutathione.

Glutathione chống oxy hóa, "quét dọn" các gốc tự do: Gốc tự do làm mất ổn định cấu trúc phospholipoprotein màng tế bào, phá hủy nhanh và không hồi phục những thành phần và cấu trúc tế bào. Phản ứng gốc tự do có hại là thủ phạm của rất nhiều quá trình bệnh lý trong cơ thể. Glutathione bảo vệ được tế bào chống hư hại của gốc tự do, nên sẽ bảo vệ mô, hệ cơ quan, mạch máu, hệ thần kinh, hệ miễn dịch, gan, phổi, thận... chống bệnh tật.

Glutathione không có trong thực phẩm nhưng có nhiều loại quả có chứa chất có thể tạo thành glutathione trong cơ thể

Glutathione là một phân tử tự nhiên trong cơ thể, tuy nhiên chúng chậm phát triển và không đáp ứng kịp cho thế giới chúng ta đang sống ngày nay. Sự ô nhiễm bùng phát, các thực phẩm nhiễm chất độc hại, tia bức xạ… làm cho cơ thể chúng ta không thể tự nhiên chống chọi hoàn toàn với tất cả các chất độc hại mỗi ngày, đơn giản là lượng glutathione trong cơ thể không thể thích ứng nhanh chóng sản sinh trong khi mỗi ngày chúng ta tiếp xúc với quá nhiều các tác nhân gây hại như căng thẳng tinh thần, chế độ ăn uống hiện đại, ô nhiễm từ nhiều phía, chất độc qua khí thở và tiếp xúc của chúng ta với bức xạ tia X hay thậm chí cả điện thoại di động… Bổ sung lượng glutathione hàng ngày là cách duy nhất giúp bạn có cơ hội chiến đấu chống lại các yếu tố thực tế khó có thể tránh khỏi trong cuộc sống hằng ngày của chúng ta. Hiện các nhà khoa vẫn đang nghiên cứu và chưa hiểu hết về glutathione nhưng về cơ bản, đã phát hiện nhiều tác dụng của glutathione có lợi cho sức khỏe con người.
Glutathione nằm trong "bộ ngũ" các chất chống oxy hóa chính, rất cần, rất quý cho mọi người. 5 chất này đi sát bên nhau, hỗ trợ hiệp đồng với nhau để tạo nên sức mạnh tổng hợp bảo vệ cơ thể chống nhiều bệnh tật, giúp con người sống trẻ, khỏe, đó là: Glutathione + acid alpha lipoic + vitamin C + vitamin E + coenzym Q10!

 

GS.TSKH Hoàng Tích Huyền, Nguyên Chủ nhiệm Bộ môn Dược lý, Đại học Y Hà Nội
Mời quý vị độc giả đọc tin hàng ngày về chủ đề sức khỏe tại suckhoecong.vn trong chuyên mục Nghiên cứu - Sản xuất