Gia tăng bệnh trầm cảm ở người cao tuổi

Bệnh trầm cảm ngày càng gia tăng ở người cao tuổi

Trầm cảm là rối loạn tâm thần phổ biến nhất ở người cao tuổi. Tuy nhiên, biểu hiện lâm sàng của trầm cảm ở người cao tuổi có những sắc thái riêng. Các triệu chứng nhiều khi rất khó phân biệt với triệu chứng của các căn bệnh khác. Do đó, nhiều bệnh nhân được khám và điều trị rất lâu ở các chuyên khoa khác, trước khi đến chuyên khoa tâm thần. 

Gia tăng bệnh trầm cảm ở người cao tuổi

Theo thống kê từ Viện Sức khỏe Tâm thần quốc gia, khoảng 10% người cao tuổi có các triệu chứng trầm cảm. Thậm chí, tỷ lệ người cao tuổi bị trầm cảm thậm chí còn cao hơn ở những người sống trong những hoàn cảnh đặc biệt, chẳng hạn như trong các trung tâm điều dưỡng. 

Ở người cao tuổi, trầm cảm thường kết hợp với nhiều yếu tố sinh học-tâm lý-xã hội nên bệnh thường rất phức tạp và đan xen với nhiều căn bệnh khác của cơ thể. Bệnh trầm cảm dễ xảy ra nhất ở những người đang mắc các bệnh thực thể như đái tháo đường, tai biến mạch máu não, tăng huyết áp, xương khớp... Các chuyên gia ước tính ở những người cao tuổi có các bệnh lý thực thể như trên, tỷ lệ bị trầm cảm có thể lên 20-35%.

Bác sỹ Nguyễn Văn Dũng - Viện Sức khỏe Tâm thần quốc gia, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, việc nhận biết trầm cảm ở người cao tuổi không phải lúc nào cũng dễ dàng, tuy nhiên có một số dấu hiệu quan trọng là thay đổi cảm xúc, rối loạn giấc ngủ, đau đầu, mỏi lưng, đau ngực, đau khớp, rát lưỡi, táo bón dai dẳng... Một số bệnh nhân có biểu hiện hay quên, nhầm lẫn các đồ vật, các biểu hiện này thường xảy ra đột ngột giống như mất trí rất dễ chẩn đoán nhầm…
 
Chính vì vậy, người cao tuổi rất cần được chăm sóc cả về thể chất lẫn tinh thần. Khi bị bệnh phải được phát hiện và chăm sóc điều trị kịp thời. Nếu chẩn đoán đúng bệnh, người thân sẽ giúp người cao tuổi tuân thủ một chương trình điều trị thích hợp, sẽ giúp cho việc cải thiện các triệu chứng tốt hơn.

Triệu chứng trầm cảm phổ biến ở người già
 
- Chán nản hoặc dễ cáu, cảm thấy bản thân sống không có ý nghĩa, không tham gia hoặc không mặn mà với những hoạt động hằng ngày, dễ tức giận, dễ bị kích động;

- Bệnh nhân thay đổi khẩu vị, thường ăn không ngon miệng, trọng lượng cơ thể thay đổi (sút hoặc tăng cân), khó ngủ, thức giấc nhiều lần trong đêm, tỉnh giấc sớm, thèm ngủ ngày... 

- Mệt mỏi, mất tập trung, giảm trí nhớ, tư duy khác thường, có ý nghĩ phạm lỗi và ý định tự vẫn, thậm chí có kế hoạch hoặc đã thử tự vẫn. 

Bệnh trầm cảm dễ xảy ra với các bệnh nhân đái tháo đường

Ngoài ra, người già trầm cảm còn có các biểu hiện khác như xa lánh vợ (chồng), bạn thân, đau ốm liên miên, không hoạt bát, hay thất vọng, khó thích nghi với những thay đổi như việc chuyển chỗ ở hoặc những thay đổi trong nội bộ gia đình. Trầm cảm ở người cao tuổi còn biểu hiện bởi sự rối loạn chức năng não đi kèm với quá trình lão hóa mà người ta thường gọi là bệnh Alzheimer.

Nếu những triệu chứng trên xuất hiện liên tục hơn 2 tuần nghĩa là người cao tuổi đã mắc chứng trầm cảm.

Thực tế, bệnh trầm cảm có thể được làm dịu đi bằng những can thiệp mang tính cộng đồng. Người cao tuổi cần được giúp đỡ để thoát khỏi tình trạng bị cách ly hoặc cô đơn. Do vậy, để cải thiện bệnh cho người cao tuổi, những người thân trong gia đình nên tổ chức các cuộc dã ngoại, khuyến khích cao tuổi tự rèn luyện sức khỏe hoặc thường xuyên đưa họ đi thăm hỏi bạn bè, người thân. Nếu có thể, nên để họ tiếp tục làm việc, hoặc tổ chức học thêm để bổ sung kiến thức, tăng khả năng giúp đỡ con cháu.