Cuộc chạy đua với 'thần chết' để cứu bệnh nhân đột quỵ tắc mạch não

Các BS đang kiểm tra sức khỏe cho bệnh nhân NTL

Bệnh nhân N.T.L, nữ, 47 tuổi, địa chỉ ở Hà Đông - Hà Nội. Bệnh nhân được Bệnh viện Đa khoa Hà Đông - Hà Nội chuyển tới Viện Tim mạch - Bệnh viện Bạch Mai ngày 21/3/2017 với chẩn đoán suy tim do hẹp hở van hai lá. Bệnh nhân có tiền sử cơn nhịp tim nhanh lên tới 170 lần/phút, tuy nhiên chưa phát hiện bệnh lý tim mạch bao giờ.

Trước vào viện khoảng 10 ngày, bệnh nhân xuất hiện khó thở thì thở ra, khó thở tăng dần kèm theo có tức ngực trái. Bệnh nhân tới khám tại Bệnh viện Đa khoa Hà Đông - Hà Nội được chẩn đoán suy tim do hẹp hở van hai lá và được chuyển lên Viện Tim mạch Việt Nam - Bệnh viện Bạch Mai để điều trị và xét can thiệp nong van hai lá.

Tại Viện Tim mạch Việt Nam - Bệnh viện Bạch Mai, bệnh nhân ở trong tình trạng tỉnh, không phù, không sốt, không đau ngực, mạch không nhanh (70 lần/phút), huyết áp bình thường (100/60 mmHg), nhưng còn khó thở (suy tim độ II theo phân loại NYHA), nghe tim thấy nhịp đều nhưng T1 và T2 đanh, và có rung tâm trương 2/6 ở mỏm, phổi không có ran.

Khoảng 10 giờ 40 phút ngày 22/3/2017, sau một ngày được chuyển tới Viện Tim mạch Việt Nam - Bệnh viện Bạch Mai, trong lúc đang ăn cơm bệnh nhân đột ngột xuất hiện sặc, nói khó, liệt mặt và liệt nửa người trái. Ngay lập tức, bác sỹ Hoàng Việt Anh (Viện Tim mạch Việt Nam) tiến hành xử trí cấp cứu và nhận định đây là tình trạng đột quỵ tắc mạch não lớn, cần phải được sử dụng thuốc tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch và tiến hành can thiệp nội mạch lấy huyết khối cơ học sớm nhất có thể thì may ra mới có thể cứu được bệnh nhân.

Cấp cứu đột quỵ cần được thực hiện sớm (ảnh minh họa)

Hẹp van hai lá là một bệnh lý tim mạch thường gặp ở Việt Nam, nếu không được điều trị nó có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như tăng áp lực động mạch phổi, suy tim, phì đại cơ tim, rối loạn nhịp tim (thường gặp là rung nhĩ), hình thành máu đông trong buồng tim, và phù phổi cấp. Đặc biệt, biến chứng rung nhĩ có thể khiến máu đông hình thành ở buồng tâm nhĩ trái, và máu đông từ tim có thể vỡ ra và theo mạch máu di chuyển tới các bộ phận khác của cơ thể, gây ra các vấn đề nghiêm trọng. Đột quỵ tắc mạch não có thể xảy ra nếu máu đông trong buồng tim vỡ ra và di chuyển lên gây tắc mạch máu, thường là các mạch máu lớn, trong não...

Sau khi xử trí cấp cứu và đánh giá tình trạng bệnh nhân, bác sĩ Hoàng Việt Anh đã liên hệ trực tiếp với bác sĩ Mai Duy Tôn (Khoa Cấp cứu A9, Bệnh viện Bạch Mai) và bác sĩ Vũ Đăng Lưu (Khoa Chẩn đoán Hình ảnh, Bệnh viện Bạch Mai).

Sau khi hội chẩn và xin ý kiến của lãnh đạo hai khoa, một ê-kíp cấp cứu liên khoa được huy động ngay lập tức. Bệnh nhân được chuyển tới Khoa Cấp cứu A9 trong tình trạng tỉnh (GCS 15 điểm), mạch 70 lần/phút, huyết áp 120/80 mmHg, liệt mặt trái (dây thần kinh VII bên trái), liệt nửa người trái (cơ lực 2/5), NIHSS đạt 15 điểm.

Nhận thấy bệnh nhân đã được sử dụng thuốc chống đông trước đó để dự phòng huyết khối buồng tim tại Viện Tim mạch Việt Nam - Bệnh viện Bạch Mai nhằm mục đích chuẩn bị cho can thiệp điều trị nong van hai lá cho nên bác sĩ Mai Duy Tôn đã quyết định không sử dụng thuốc tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch vì dễ gây biến chứng chảy máu não chuyển dạng ở bệnh nhân có tắc mạch máu não lớn. Đối với các trường hợp tắc mạch máu não lớn có thể gây thiếu máu não/nhồi máu não diện rộng, khi xảy ra biến chứng chảy máu não chuyển dạng thì nguy cơ tử vong của bệnh nhân tăng lên gấp nhiều lần. 

Do vậy, sau khi xử trí cấp cứu, bệnh nhân được chuyển ngay sang Khoa Chẩn đoán Hình ảnh - Bệnh viện Bạch Mai để tiến hành can thiệp nội mạch lấy huyết khối cơ học đơn thuần. Chỉ mất khoảng hơn một giờ đồng hồ (bao gồm cả thời gian chuẩn bị), cục huyết khối dài 2 cm tại đoạn M1 của động mạch não giữa bên phải đã được lấy ra. Hình ảnh chụp phim chụp cắt lớp vi tính đa dãy (MSCT) não và mạch não ngay trước khi tiến hành can thiệp nội mạch lấy huyết khối cơ học cho thấy nhồi máu não bán cấp đại não bên phải (ASPECTS: 9 điểm) do tắc đoạn M1 của động mạch não giữa bên phải.

Ngay sau khi can thiệp nội mạch lấy huyết khối cơ học, bệnh nhân đã có sự cải thiện rõ nửa người bên liệt. Hiện tại, giờ thứ 11 sau đột quỵ tắc mạch não, bệnh nhân tỉnh táo hoàn toàn, không còn nói ngọng, nửa người bên liệt đã hồi phục gần như hoàn toàn (cơ lực tay trái và chân trái đạt 4/5), NIHSS từ 15 điểm giảm xuống còn 1 điểm.

Tối qua, khi tua trực đi buồng, một nhóm bác sĩ nội trú và cao học chuyên ngành hồi sức cấp cứu đã rất phấn khích và thảo luận rôm rả về ca cấp cứu này ngay tại giường bệnh. Nghe thấy các bác sĩ nói chuyện, bỗng nhiên bệnh nhân thốt lên rằng “Đã chú nào có người yêu chưa? Chị có đứa cháu gái xinh xắn và đáng yêu lắm!”. Nghe tới đây, Ths.s - BS Lương Quốc Chính thầm nghĩ "Bệnh nhân được cứu sống là món quà vô giá của người thầy thuốc!”.

Mời quý vị độc giả đọc tin hàng ngày về chủ đề sức khỏe tại suckhoecong.vn trong chuyên mục Điểm tin - Báo bạn