Kinh doanh - Tiêu dùng

Con cá tuyết Bắc cực và câu chuyện về nhãn hiệu Moller's

SUCKHOE+ | (Health+) Tại Na Uy, đất nước có lịch sử sản xuất và xuất khẩu dầu gan cá tuyết hơn 1.000 năm, Peter Möller được biết đến với vai trò là người tiên phong trong lĩnh vực công nghiệp biến đổi dược phẩm hiện đại. Ông là một nhà hóa học rất tận tâm, có tay nghề cao và là một công dân cao quý.

20/03/2014 14:41

Peter Möller sinh ngày 26/4/1793 tại Röros, Na Uy. Năm 16 tuổi, Möller đến học nghề tại hiệu bào chế thuốc Gottwaldt ở Kristiansund. Sau 4 năm học việc, Möller đã tự tin dự thi trợ lý dược sĩ tại Copenhagen năm 1814. Năm 1822, Möller thi đỗ vào khoa dược và tốt nghiệp dược sĩ với tấm bằng xuất sắc. Ông trở thành một trong những dược sĩ được đào tạo giỏi nhất Na Uy thời đó.

Năm 1830, Peter Möller mua lại nhà bào chế thuốc từ mẹ vợ và mở rộng phát triển một chuỗi các nhà thuốc trên toàn quốc. Cũng trong khoảng thời gian này, ông xây dựng một nhà máy xà phòng và một nhà máy dầu tại Lilleborg. Các nhà máy đều phát triển vững mạnh, trở thành một trong những doanh nghiệp công nghiệp chính của Na Uy, cung cấp sản phẩm sạch. Đến năm 1842, cùng với các giáo sư A.Holst và Chr. Boeck, Peter Möller tham gia làm thành viên Ủy ban soạn thảo cuốn Dược điển Na Uy đầu tiên.

Peter Möller

“Möller's Tran" - Dầu gan cá tuyết đầu tiên

Peter Möller đã phát hiện ra lợi ích của dầu gan cá tuyết đối với sức khỏe con người khi nhận thấy những cư dân sống dọc theo bờ biển phía Tây của Na Uy uống dầu gan cá tuyết thường xuyên và hiếm khi bị bệnh. Chính tại Kristiansund và Trondheim, Möller có cơ hội quan sát tỉ mỉ các hoạt động nghề cá và việc chiết xuất dầu cá bằng cách lên men gan cá tuyết. Đây là phương pháp truyền thống từ xa xưa, tuy nhiên, sản phẩm thu được có màu vàng sẫm, mùi hôi và vị khó chịu nên chỉ được sử dụng để đốt đèn thắp sáng và bôi lên da. Ông trăn trở với ý tưởng về một phương thức khác nhằm cải thiện hương vị của dầu cá, và phải mất gần 40 năm sau ông mới tìm ra được.

Đầu những năm 1850, Peter Möller tự mày mò tìm phương thức chiết xuất mới để dầu gan cá có hương vị dễ chịu hơn, thuần khiết và giá thành thấp hơn. Sau khi thực hiện một loạt thí nghiệm trong phòng thí nghiệm, ông đã tìm ra hai yếu tố quan trọng có tác động trực tiếp đến chất lượng của sản phẩm, đó là: Nguyên liệu tươi và sử dụng hơi nước nóng 100°C áp suất cao để ép dầu cá. Năm 1853, Peter Möller thông báo phương pháp chiết xuất bằng nhiệt mới thành công, theo kết quả từ phòng thí nghiệm.

Na Uy đã trao tặng Peter Möller huy chương vàng lớn ghi nhận công lao của ông “vì đã thúc đẩy sự phát triển của một ngành công nghiệp quan trọng”. “Dầu gan cá tuyết tinh khiết của Peter Möller” nhận 29 huy chương vàng qua các kỳ hội chợ trên toàn thế giới.

Công ty Peter Möller ra đời vào năm 1854 với 3 nhà máy được xây dựng tại Ålesund và Kristiansund ở bờ biển phía Tây, và tại Kåfjord ở phía Bắc Na Uy. Những địa điểm này được đánh giá là sạch tinh khiết, lạnh và là vùng nguyên liệu chất lượng cao. Trong năm 1854, 20 thùng dầu thuốc “ép chảy bằng hơi” được sản xuất. Tuy nhiên, doanh số bán hàng thấp hơn so với dự đoán mặc dù chất lượng tốt hơn đáng kể. Người tiêu dùng đã quen với quan niệm "thuốc tốt phải có mùi vị khó ưa" và không tin rằng sản phẩm sản xuất theo công nghệ mới có chất lượng cao và tốt hơn đối với khỏe mạnh. Vì vậy, những năm tiếp theo Peter Möller dành cho việc quảng bá, giới thiệu sản phẩm. Đồng thời, ông tiếp tục nghiên cứu cải tiến phương pháp để nâng cao năng lực sản xuất bằng cách cho bộ gan cá tuyết trực tiếp vào buồng hơi nóng áp suất cao. Peter Möller đã đi tiên phong trong ngành công nghiệp Omega 3 và phương pháp của ông còn được áp dụng đến ngày nay.

“Möller's Tran" đã trở thành thương hiệu dầu gan cá tuyết đầu tiên ở Na Uy và các sản phẩm nhanh chóng được đón nhận. “Dầu gan cá tuyết tinh khiết của Peter Möller” nhận 29 huy chương vàng qua các kỳ hội chợ trên toàn thế giới. Để có được thành công này, ngoài yếu tố chất lượng của sản phẩm còn phải kể đến việc Möller hiểu rõ thị trường, quản lý tốt tài chính và không ngừng cải tiến công nghệ để đảm bảo chất lượng sản phẩm tốt nhất. Đó chính là cam kết của Möller trong ngày đầu thành lập công ty.

Vững bước tiên phong sau những thăng trầm

Năm 1880, Frantz Peckel Möller đã đưa dầu gan cá tuyết Möller trở thành sản phẩm dẫn đầu thị trường thế giới và chuyển trụ sở chính đến London, trong khi các nhà máy chính vẫn đặt tại Na Uy.

Peter Möller qua đời vì bệnh viêm phổi vào năm 1869 sau chuyến đi thị sát các nhà máy ở Bắc Na Uy. Một năm sau, “hãng dược phẩm lâu đời nhất ở Mỹ” - WH Schieffelin & Co. - hợp tác với công ty Möller bắt đầu bán sản phẩm tại thị trường Hoa Kỳ. Công ty Peter Möller tiếp tục hoạt động kinh doanh dưới sự quản lý điều hành của người con trai - Frantz Peckel Möller. 70 dây chuyền ép dầu gan cá tuyết sử dụng công nghệ ép hơi của Peter Möller và 5.000 thùng dầu cá được sản xuất mỗi năm. Với nền tảng giáo dục khoa học vững chắc và khả năng nhạy bén trong kinh doanh, Frantz Peckel Möller không ngừng cải thiện chất lượng của dầu gan cá tuyết với mục đích làm cho nó như tinh khiết và không thay đổi so với khi tồn tại trong gan cá.

Năm 1914, cuộc chiến tranh thế giới lần thứ nhất diễn ra khiến thị trường xuất khẩu dầu gan cá tuyết đóng chai của Möller bị đóng cửa. Tuy nhiên, doanh số bán hàng trong nước vẫn tốt. Tới năm 1924, các công ty con Möystad Möller & Co. được thành lập để xuất khẩu số lượng lớn và Hiệp hội các nhà xuất khẩu thuốc dầu gan cá tuyết được thành lập tại Bergen năm 1925. Thời kỳ này, mẫu mã chai mới có màu xanh lá cây được giới thiệu và giữ nguyên kiểu dáng, màu sắc tới ngày nay.

Năm 1938, công ty xây dựng thêm nhà máy sản xuất tại Loren (Oslo). Nhà máy này vẫn tồn tại cho tới ngày hôm nay. Phòng thí nghiệm dược phẩm Peter Möller A/S cũng được thành lập để phân tách nghiên cứu khoa học với kinh doanh. Một cơ sở mới cũng được đầu tư để chế biến và đóng chai dầu gan cá tuyết, nhằm gia tăng sản phẩm công nghiệp từ dầu gan cá tuyết.

Sau chiến tranh thế giới lần thứ 2, cùng với việc “xây dựng lại” đất nước, dầu gan cá tuyết vẫn giữ được vị trí là một thực phẩm bổ sung quan trọng trong chế độ ăn uống hàng ngày của người dân Na Uy. Tuy nhiên, sự cạnh tranh từ các nước khác như Hoa Kỳ, Anh và Iceland gia tăng và sản phẩm dầu gan cá tuyết Na Uy không còn chiếm ưu thế trên thị trường.

Năm 1975, hai nhà khoa học người Đan Mạch là Bang và Dyerberg “phát hiện lại” Omega-3, đánh dấu mốc quan trọng nhận thức về sự cần thiết của dầu gan cá tuyết trong chế độ ăn uống.

Năm 1983, công ty Peter Möller A/S cho ra mắt sản phẩm dầu gan cá tuyết ở dạng viên nang và dầu gan cá tuyết được cải thiện có vị ngon hơn. Năm 1990, Peter Möller A/S trở thành một bộ phận của Orkla Borregaard A/S (hiện nay là Tập đoàn ORKLA). Năm 2005, Peter Möller tiếp tục sáp nhập với CollettPharma. Các công ty mới được gọi là MöllerCollett. Năm 2007, việc sáp nhập giữa MöllerCollet và DanskDroge thành lập nên công ty mới có tên gọi Axellus và tồn tại cho đến ngày nay(*).